Wat iedereen moet weten over duurzame verf

Woensdag 3 juni 2020

Duurzame verf heeft de langste levensduur. Duurzame verf bevat het hoogste percentage biobased (hernieuwbare) grondstoffen. Duurzame verf heeft de laagste CO2-footprint of veroorzaakt de minste milieubelasting. Helaas, was het maar zo eenvoudig. Maar de waarheid ligt – zoals zo vaak – in het midden. Een duurzame verf wordt gevormd door de optimale mix van vier factoren: levensduur, biobasedgehalte, CO2-footprint én milieubelasting.

Auteur: Menno Beek, Marketing Manager Koninklijke Van Wijhe Verf

Levensduurverlenging

Verf is van oudsher bedoeld om te verfraaien, maar vooral ook om te beschermen: het verduurzaamt vastgoed. En hoe beter en langer de bescherming, hoe duurzamer de verf. Daarom zijn verfproducenten altijd op zoek naar nieuwe grondstoffen en verbeterde samenstellingen om de levensduur van een verfsysteem te verlengen en de onderhoudsfrequentie te verlagen. Het verwijderen en herstellen van oude verflagen en aanbrengen van nieuwe – met alle transportbewegingen die erbij horen – draagt immers voor een belangrijk deel bij aan de CO2-footprint en milieubelasting van een onderhoudsproject. Toch is een verfsysteem met een langere levensduur niet per definitie duurzaam. Om hierover iets te kunnen zeggen moet je ook weten wat er in het blik zit en hoe het erin is gekomen.

Biobased grondstoffen

Tot medio vorige eeuw was ‘biobased’ verf de standaard. Er werd geschilderd met verf op basis van lijnolie en deze olie is afkomstig uit vlas: een makkelijk te kweken en oogsten gewas. Muurverven werden veelal gemaakt op basis van kalk. Best duurzaam eigenlijk. Jammer alleen van de beperkte levensduur en weinig efficiënte verwerking. Dat moest beter kunnen. En dat kon ook: met verf op basis van alkydharsbindmiddelen en acrylaatdispersies. Alkyden zijn altijd al grotendeels gebaseerd op soja, maar dat geldt niet voor de toegevoegde oplosmiddelen. Ook acrylaten worden gemaakt uit aardolie, maar daar lag destijds niemand van wakker. De verfindustrie kon zijn geluk niet op en kwam met de een na de andere doorontwikkeling: meer glans, snellere droging, hogere laagdikte, minder oplosmiddelen en vooral: een steeds hogere kwaliteit en langere levensduur van het schilderwerk. Maar tegelijkertijd groeide ook het ongemakkelijke besef dat er aan het gebruik van fossiele grondstoffen fikse nadelen kleven. Zoals schaarste en de ingewikkelde winning en verwerking die gepaard gaan met milieuschade, CO2-uitstoot en voor mensen schadelijke dampen. Een oplossing werd gevonden in het terugdringen van oplosmiddelen. In 2010 werd op Europees niveau de hoeveelheid oplosmiddelen in verf aan banden gelegd. De laatste jaren zijn de R&D inspanningen vooral gericht op biobased verven ‘nieuwe stijl’ Met duurzame, hernieuwbare grondstoffen die sneller terug groeien dan de levensduur van het schilderwerk. Uiteraard wel met gelijkblijvende of liever nog betere prestaties van de verf. Een biobased verf is overigens niet vanzelfsprekend duurzaam. Het grootschalig kweken van plantaardige grondstoffen die ten koste gaan van de huidige voedselproductie of drinkwatervoorraad is allerminst duurzaam. Net als grondstoffen die de hele wereld over worden getransporteerd met alle CO2-uitstoot en verdere milieubelasting die hierbij komt kijken. Ook het biobasedgehalte in verf zegt niet alles over de mate van duurzaamheid; hierover schreef Ron Hulst al in een vorig blog.

CO2-footprint

Dat brengt me bij de derde factor: de CO2-footprint, oftewel de hoeveelheid CO2 per liter die wordt uitgestoten om een bepaalde verf te produceren. Niet alleen gedurende het eigen productieproces, maar ook bij het winnen, verwerken en transporteren van de benodigde grondstoffen en de verf. De CO2-footprint brengt de samenstelling, inclusief de herkomst van de grondstoffen, in relatie met het productieproces en de levensduur van een verf. Opdrachtgevers en schilders die duurzame keuzes willen maken, doen er daarom goed aan de relevante parameters in samenhang te beoordelen. Als Koninklijke Van Wijhe Verf vermelden wij alle kenmerken standaard in de duurzame feiten van onze verven. Transparant en inzichtelijk voor iedereen die precies wil weten hoe het zit.

Milieubelasting

En dan is er nog de milieubelasting die niet in de CO2-footprint te vangen is: alle uitstoot en afval die – in tegenstelling tot CO2 – niet gecompenseerd kan worden door extra groen aan te planten. Denk aan giftige stoffen en uitstoot die tijdens het totale traject van productie (van het verbouwen en oogsten van grondstoffen tot en met het verwijderen van oud schilderwerk en de verbranding/verwerking van afval) worden veroorzaakt. Oftewel: de afvalstromen binnen de hele keten. De mate waarin deze milieubelasting wordt beperkt, verwijderd of opgewerkt is ook bepalend voor de duurzaamheid van een verfproduct. Waar de overige drie factoren intussen vrij goed in parameters uit te drukken zijn, geldt dat niet voor milieubelasting. In plaats hiervan zijn er gerenommeerde, internationale certificaten zoals B Corp voor bedrijven die voldoen aan strikte normen voor sociale en milieuprestatie, verantwoordingsplicht en transparantie. Maar hierover meer in een later blog!

Meer nieuwsartikelen

Volg Ralston op social media

Voor nieuws, advies en inspiratie

Direct contact?

+31 38 429 11 00

Ma – Vrij 08:00 – 17:00 uur

Nieuwsbrief

Meld je aan voor de nieuwsbrief​.