Autor: Ron Hulst, kierownik działu badań i rozwoju Royal Van Wijhe Verf
Farba składa się z różnych składników, takich jak pigmenty, wypełniacze, konserwanty, spoiwa i rozpuszczalniki lub rozcieńczalniki. W farbach biologicznych (biobased) surowce ropopochodne (głównie spoiwa i rozpuszczalniki) zostały częściowo zastąpione szybko rosnącymi materiałami odnawialnymi. A wszystko to przy zachowaniu jakości i właściwości farby jako punktu wyjścia.
Oblicz lub zmierz
Aby móc ocenić i porównać zawartość biologicznych składników farb, trzeba wiedzieć, w jaki sposób zostały one obliczone lub zmierzone. Istnieją na to różne metody, które dają różne wyniki.
Nic dziwnego, że producenci farb często stosują najkorzystniejszą dla nich metodę. I to jest dość mylące, ponieważ wszystkie te wartości są ze sobą wymieszane.
Metoda bilansu masy
Pierwszym sposobem na poznanie zawartości składników biologicznych jest ich obliczenie. W tym przypadku patrzymy na wyniki całego procesu (produkcyjnego), w którym przychodzące i wychodzące przepływy materiałów odnawialnych są ze sobą kompensowane. Ostatecznie daje to wartość procentową, która może być przypisana do produktów. Nawet jeśli określony produkt prawie wcale nie zawiera żadnych zasobów odnawialnych. Skomplikowane? Dość. Jest to jednak metoda akceptowana m.in. w Niemczech.
Datowanie radiowęglowe
Zamiast obliczać zawartość biologicznych składników, możesz ją tak naprawdę zmierzyć w samym produkcie. Jest to możliwe dzięki metodzie datowania węglowego lub C 14. Metoda stosowana również w archeologii i historii sztuki do określania wieku przedmiotów, surowców i materiałów. W takim przypadku na podstawie zawartości określa się, jaki procent materiału składa się z surowców, które mają mniej niż 10 lat. Są to rośliny warzywne lub surowce odnawialne. Ta metoda pomiaru jest bardziej dokładna niż metoda bilansu masy i każdy może z niej skorzystać. Ale i tu jest haczyk. Bo po co obliczasz procent biobazy?
TOC lub TC
Można określić zawartość biokomponentów jako procent tylko węgla organicznego w farbie (spoiwa i rozpuszczalniki) lub jako procent całkowitej farby łącznie z pigmentami, wypełniaczami i tym podobnymi. Wielu producentów farb stosuje pierwszą metodę: całkowitą zawartość węgla organicznego (Total Organic Carbon, TOC). Inni producenci, w tym Koninklijke Van Wijhe Verf, wybierają drugą metodę: całkowity procent węgla (Total Carbon Percentage, TC).
Wyjaśnia to, dlaczego niektóre marki twierdzą, że zawierają więcej składników biologicznych niż inne. Dlatego zawsze sprawdzaj metodologię zastosowaną przy zaskakująco wysokich wartościach procentowych biobazy, a następnie oceń wynik na podstawie jej wartości.
Zawartość biologiczna a ślad CO2
Na koniec pozostaje pytanie, w jakim stopniu zawartość biologicznych składników mówi nam coś o zrównoważonym rozwoju produktu. Na pewno sugeruje coś o odzyskiwaniu surowców. Ale wysoka zawartość biologicznych składników nie oznacza automatycznie niskiego lub niższego śladu CO2.
Trwała farba to suma trzech czynników: surowców pochodzenia biologicznego, długiej żywotności i najniższego możliwego śladu CO2.